Eigen keuze versus geleide keuze

‘Ze willen bij het thema Aardse extremen
allemaal een vulkaan maken.’ ‘Ze kiezen bij het thema Wereldsterren allemaal
voor helden uit de 21e eeuw.’ Herken je dit?

De eigen nieuwsgierigheid en eigen vragen van
leerlingen vormen het vertrekpunt bij onderzoekend leren. Blink Wereld
Geïntegreerd biedt binnen elk thema vier lessen aan die leerlingen hierbij
kunnen inspireren. Het idee: er is altijd wel één deelonderwerp dat ze
aanspreekt. Aan die keuzevrijheid kleeft een risico: soms kiezen alle
leerlingen voor hetzelfde deelonderwerp, met als gevolg: minder diversiteit in
de onderzoeken en minder gezamenlijke kennisopbrengst. De kunst is dan om – bij
voorkeur vooraf – extra eisen te stellen met zoveel mogelijk behoud van
keuzevrijheid. Twee voorbeelden.

Je vermoedt dat leerlingen bij het thema
Wereldsterren allemaal helden uit de 21e eeuw zullen gaan bestuderen. Logisch:
het zijn de sterren van nu. Die spreken natuurlijk aan. Maak dan kaartjes met
de verschillende relevante tijdvakken en laat de leerlingen een willekeurig
kaartje trekken. Of laat de leerlingen vrij kiezen, maar geef als eis dat de
wereldster niet uit het tijdperk van televisie en computer mag komen.

Je wilt niet alleen werkende vulkanen in de
marktkraam bij Aardse extremen. Maak kaartjes met de vier deelonderwerpen
‘wolken en regen’, ‘wind’, ‘aardbevingen’ en ‘vulkanen’. Heb je 28 leerlingen
in je groep, maak dan 7 kaartjes per deelonderwerp. Roep nu in willekeurige
volgorde, bijvoorbeeld aan de hand van de namen op ijsstokjes, je leerlingen
naar voren. Ze kiezen een deelonderwerp. Als de kaartjes van een deelonderwerp
op zijn, kiezen de leerlingen een van de andere onderwerpen, tot alle kaartjes
op zijn.

Het kan gebeuren dat leerlingen met deze
aanpak niet of niet helemaal gelukkig zijn met hun wereldster of deelonderwerp.
Begeleid deze leerlingen wat extra in het zoeken naar een onderwerp voor hun
onderzoek. Zoek samen naar het vonkje van nieuwsgierigheid.

Hoe zorg jij voor spreiding in de onderzoeken bij een thema? 

Deze tip is geschreven door onze trainer Erno Mijland.