Betere onderzoeksvragen bedenken: kies perspectief

Het komen tot goede onderzoeksvragen is voor veel leerkrachten en leerlingen een grote uitdaging wanneer ze starten met het eigen onderzoek van Blink Wereld – geïntegreerd. Vragen zijn al snel te breed of de antwoorden zijn met één Google-opdracht te vinden. Tip: geef je leerlingen een specifieke bril om tot betere vragen te komen.

Het thema is bijvoorbeeld ‘typisch Nederlands’. Een breed thema, dus: waar begin je? Bij het idee van perspectief kiezen, geef je je leerlingen een specifieke bril, bijvoorbeeld: ‘voeding’. Door ‘typisch Nederlands’ aan ‘voeding’ te verbinden, wordt het direct gemakkelijker een onderzoeksvraag te bedenken. Je zou een enquête kunnen houden om tot een top 10 typisch Nederlandse gerechten te komen. In deze blog geven we drie voorbeelden van het werken met perspectieven.

1. Het perspectief van het schoolvak

Je laat onderzoeksvragen bedenken bij het thema, gekoppeld aan een van de schoolvakken: aardrijkskunde, geschiedenis, rekenen, taal, natuur en techniek… Stel, het thema is ‘emigratie’. Kies je het perspectief ‘taal’ dan kun je tot allerlei vragen komen, zoals: ‘Waarom blijf je bij de meeste mensen horen dat ze uit een ander land komen, ook als ze goed de nieuwe taal spreken?’

2. Het perspectief van het levensgebied

Levensgebieden zijn: dagbesteding (werk / school), relaties (gezin, vrienden, familie…), vrijetijdsbesteding, sport, gezondheid en verzorging, reizen, voeding, wonen en omgeving, geld en spullen. Gebruik een van deze levensgebieden om tot een onderzoeksvraag te komen. Hoe zie je deze levensgebieden bijvoorbeeld terug in soaps?

3. Het perspectief van vraagtypen

Geef je leerlingen de opdracht met een bepaald type vraag te komen bij het thema. Typen vragen zijn data-vragen, opinievragen, vergelijkingsvragen, relatievragen of ervaringsvragen. Een opinievraag is: ‘Wat vind ik argumenten voor en tegen het beschermen van de privacy van burgers?’ Een vergelijkingsvraag is bijvoorbeeld: ‘Wat zijn de verschillen tussen reclames voor auto’s in de jaren zestig en nu?’

Maak eventueel kaartjes met de trefwoorden van één perspectief. Verdeel ze onder de onderzoeksgroepjes. Zo krijg je in je groep vanzelf een divers palet aan onderzoeksvragen.

Deze tip is geschreven door onze trainer Erno Mijland.