Word je van lezen slimmer?
Niet alles wat je leest over lezen is waar, stelt taalexpert Marcel Lemmens in zijn boek Een andere kijk op lezen. Lemmens duikt in allerlei mythen, metingen en meningen over lezen. Hieronder lees je alvast twee voorbeelden uit dit boek!
Wat is lezen eigenlijk? Lemmens begint zijn boek met de uitleg dat iedere mening over lezen en leesachterstanden afhangt van wat je onder lezen verstaat. Gaat het over het beantwoorden van vragen bij teksten? Gaat het over het écht begrijpen van wat een tekst voor jou kan betekenen? Draait het om lezen op school of om lezen als vermaak of vlucht? Vervolgens ontrafelt hij uitspraken, meningen en misvattingen over lezen en ontlezing, onder meer van Nederlandse en internationale taalexperts en wetenschappers.
"Van veel lezen word je slimmer"
Hersenprofessor Erik Scherder schrijft in zijn boek Hersenen willen lezen (2021) dat lezen goed is voor je brein. Hij stelt dat door lezen de structuur van je hersenen verandert, en dat je daarmee je denkkracht vergroot, waardoor je zou kunnen zeggen dat je van lezen slimmer wordt.
Neuropsycholoog Jelle Jolles bevestigt in zijn boek Leer je kind kennen (2020) het belang van taal: “Taal is het voertuig van het denken”. Als je veel leest, groeit je verbale intelligentie. Lezen maakt je hersenen dus leniger en efficiënter, waardoor je uiteindelijk slimmer wordt en als slimmer wordt gezien.
Alleen al dit laatste argument zou volgens Lemmens iedereen moeten overtuigen om direct meer tijd aan lezen te besteden!
“Boeken lezen: dat is pas echt lezen”
Lemmens gaat in zijn boek ook kritisch in op een gesprek van Twan Huys met Adriaan van Dis in het tv-programma Buitenhof. Van Dis zegt hierin onder meer: “Van lezen word je geen beter mens, van lezen word je niet slimmer, maar wat het wel met je doet: je snapt misschien de wereld waarin je leeft een klein beetje beter, het harnast je, je laat je minder wijs maken als je met kennis de wereld tegemoet treedt. Dus wees niet bang voor dat boek. Wees niet bang voor een beetje kennis. Wees trots op jezelf, maar blijf geletterd.”
Lemmens stelt zelf dat goed en kritisch lezen niet afhankelijk is van het lezen van romans of andere boeken: “Ze bieden zeker allerlei voordelen, maar ze zijn niet voorwaardelijk voor beter lezen, hoe fijn, informatief, ontspannend of verheffend ze misschien ook zijn voor iemand die van romans en andere boeken houdt.”
Zo voert Marcel Lemmens je door allerlei vragen te stellen mee in zijn onderzoek. Hij vertelt je over de achtergronden van de teruglopende leesvaardigheid, over mensen die dankzij lezen betere mensen worden én over lezen op school en het effect van digitalisering. Lees vooral ook zijn persoonlijke Leesmanifest, waarin Lemmens onder meer stelt dat lezen de grote gelijkmaker kan zijn in de samenleving. Kinderen die veel lezen, hebben daar hun leven lang plezier van!
Over Marcel Lemmens
Marcel Lemmens is taalliefhebber en taalprofessional. Al meer dan 25 jaar schrijft hij boeken, artikelen en blogs over taal. Op taalpraat.nl schrijft hij wekelijks een blog over ontwikkelingen in het Nederlands. Hij is voormalig hoofdredacteur van Blink Engels voor het voortgezet onderwijs.
