Zestiende-eeuwse held kiezen die jij het meest relevant vindt
Uitdaging:
In deze module adviseren leerlingen een streamingsdienst (SAGA +) voor een nieuwe serie: ‘Historische helden’. Ze kiezen uit zes 16-eeuwse kandidaten, waarvan ze er uiteindelijk één pitchen aan SAGA +. Welke vinden zij het meest relevant?
Relevantie
Sleutelbegrip: relevantie
Wat kunnen we leren over relevantie door 16e-eeuwse personen in hun tijd te onderzoeken?
Historische significantie
Hoofdvaardigheid: historische significantie
Met het bepalen van historische significantie leren leerlingen kritisch denken. Door te onderzoeken of een persoon, groep mensen of gebeurtenis significant is geweest in de geschiedenis, kan je informatie op waarde schatten en nadenken over hoe (eigen) opvattingen, beslissingen en handelingen tot stand komen.
Kenmerkende aspecten
- het begin van de Europese overzeese expansie
- veranderend mens- en wereldbeeld in de Renaissance
- de Reformatie en de splitsing in de christelijke kerk
- de Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat
Historische inhoud
- in de tijd plaatsen tijdvak ontdekkers en hervormers
- introductie sleutelbegrip: relevantie
- introductie: Renaissance
Vaardigheden
- in de tijd plaatsen
- kritisch denken: wat bepaalt wat ik en anderen relevant vinden?
Leerdoelen
Dit weet ik straks
- Ik kan met behulp van een argument een historisch persoon relevant noemen.
- Ik kan voorbeelden geven van manieren waarop je kunt laten zien dat een historisch persoon relevant is.
- Ik kan drie voorbeelden noemen van wat er veranderde in de kunst, wetenschap en het geloof in de 16e eeuw (Renaissance).
- Ik kan de tijd van ontdekkers en hervormers plaatsen op een tijdbalk.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag: Welke ontdekkingsreiziger heeft het meeste opgeleverd: Columbus of Barentsz?
Voorbereiding:
- Columbus, Barentsz en de nieuwe zeeroutes
- verschillende soorten gevolgen
Missie: onderzoek welke zeeheld het meest heeft opgeleverd
Resultaat: keuze Columbus of Barentsz
Waarom? Door te leren over historische personen die als helden werden gezien, maar door veel mensen nu niet meer, leer je zelf een mening te vormen over of we in Nederland goed omgaan met het verleden.
Historische inhoud
- Europese ontdekkingsreizen
- de gevolgen van de ontdekkingsreizen van Columbus en Barentsz
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan uitleggen waarom zeevaarders een andere route naar Indië zochten.
- Ik kan ten minste drie gevolgen noemen van de reizen van Columbus en Barentsz.
- Ik kan in eigen woorden uitleggen welke invloed van de reizen van Columbus en Barentsz we nu nog tegenkomen.
Dit kan ik straks:
- Ik kan in bronnen onderscheid maken tussen positieve en negatieve gevolgen.
- Ik kan de reizen vergelijken op korte- en langetermijngevolgen en bedoelde en onbedoelde gevolgen.
- Ik kan beargumenteren wie mijn zeeheld van de 16e eeuw is: Columbus of Barentsz.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Welke hervormer heeft de beste aanpak: Erasmus of Luther?
Voorbereiding:
- Erasmus, Luther en de grote veranderingen
- overeenkomsten en verschillen
Missie: onderzoek de overeenkomsten en verschillen in karakter en kies een aanpak
Resultaat: keuze Erasmus of Luther
Waarom? Door onderzoek te doen naar Erasmus en Luther, ontdek je hoe belangrijk het is zelf na te denken. Mensen die dat niet doen, zijn makkelijk te manipuleren. Maar hoe kom je aan informatie? Met Google, kom je al snel in een ‘bubble’ en vind je ongeveer dezelfde bronnen en informatie. Dus hoe kom je aan info met verschillende standpunten?
Historische inhoud
- de Reformatie en hervormingen in relatie tot de gekozen aanpak van Erasmus en Luther
Vaardigheden
- overeenkomsten en verschillen
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan in eigen woorden uitleggen wat bedoeld wordt met het woord ‘reformatie’.
- Ik kan het verband uitleggen tussen de uitvinding van de boekdrukkunst en het ontstaan van de reformatie.
- Ik kan drie voorbeelden geven van wat de hervormers mis vonden aan de christelijke kerk rond 1500.
- Ik kan twee gevolgen noemen van de reformatie.
Dit kan ik straks:
- Ik kan een overeenkomst en een verschil noemen tussen Erasmus en Luther.
- Ik kan mij in verschillende standpunten verplaatsen.
- Ik kan mijn eigen mening vormen en beargumenteren.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Aan welke kant van de Nederlandse opstand sta jij: Kenau of Filips II?
Voorbereiding:
- Kenau, Filips II en het beleg van Haarlem
- feiten en meningen
Missie: maak onderscheid tussen feiten en meningen en kies een kant van het verhaal
Resultaat: keuze Kenau of Filips II
Waarom? Door Kenau en Filips II te bestuderen, leer je dat je verschillende perspectieven kunt hebben en hoe dat komt. Zo leer je elkaar beter begrijpen.
Historische inhoud
- Nederlandse en Spaanse kant van het verhaal van het beleg van Haarlem in relatie tot de heldenstatus van Kenau en Filips II
Vaardigheden
- feiten en meningen
- multiperspectiviteit
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan de mening van Filips II over de Nederlandse Opstand toelichten met een voorbeeld.
- Ik kan met een voorbeeld uitleggen waarom de Nederlandse bevolking ontevreden was over Filips II.
- Ik kan het beleg van Haarlem uitleggen als voorbeeld van de strijd van Hollandse steden tegen Spanje tijdens de Nederlandse Opstand.
Dit kan ik straks:
- Ik kan in een bron aanwijzen wat een feit en wat een mening is.
- Ik kan een gebeurtenis van meerdere kanten bekijken.
- Ik kan beargumenteren waarom ik Kenau of Filips II meer bewonder.
- Ik kan in mijn argumenten bewust kiezen voor feiten en meningen.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Welke historische 16e-eeuwse kandidaat is het meest relevant voor jou?
Voorbereiding:
- soorten argumenten voor relevantie
- pitch voorbereiden met AUB-methode
Missie: kies een kandidaat en onderbouw met argumenten waarom deze voor jou relevant is.
Resultaat: pitch
Waarom? In Nederland heb je vrijheid van meningsuiting. Maar je moet je mening wel onderbouwen met goede argumenten, anders nemen anderen je niet serieus en kan je ze zeker niet overtuigen.
Historische inhoud
- biografieën van historische personen uit de 16e eeuw
Vaardigheden
- argumenteren volgens de AUB-methode
- presentatie maken (pitch)
- conclusie trekken
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan uitleggen waarom ik iemand relevant vind.
Dit kan ik straks:
- Ik kan mijn keuze voor een historisch persoon als historische held beargumenteren.
- Ik kan drie verschillende soorten argumenten geven waarom een historisch persoon relevant is.
- Ik kan mijn argumenten uitwerken volgens het AUB-model.
- Ik kan bronnen selecteren die mijn argumenten ondersteunen.
- Ik kan mijn onderbouwde keuze in een pitch verwerken.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Tegen welke historische held kijk jij het meeste op?
Voorbereiding:
Missie: pitch jouw historische held
Resultaat: pitch
Vaardigheden
- presentatie maken (pitch)
- spreken voor publiek
- kritisch denken: wat bepaalt wat ik en anderen relevant vinden?
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik weet hoe je een pitch maakt.
Dit kan ik straks:
- Ik kan een pitch geven over mijn onderbouwde keuze.
- Ik kan pitches van mijn klasgenoten beoordelen.
- Ik kan samen met anderen een onderbouwd advies formuleren.
Historische inhoud
- de Nederlandse Opstand (oorzaken en gevolgen)
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan verschillende gebeurtenissen uit de Nederlandse Opstand op chronologische volgorde zetten.
- Ik kan uitleggen door welke gebeurtenissen de Republiek in 1588 ontstond.
- Ik kan met drie voorbeelden uitleggen welke groepen tegenover elkaar stonden tijdens de Nederlandse Opstand.
Kiezen om de schilderijen Marten en Oopjen wel of niet aan te kopen
Uitdaging:
In deze module spelen leerlingen de rol van museumconservator. Ze adviseren de museumdirectie van Museum XVII over het wel of niet aankopen van Rembrandts schilderijen Marten en Oopjen. Staan deze schilderijen symbool voor de 17e eeuw?
Schilderkunst
Sleutelbegrip: schilderkunst
Wat kunnen we leren over de 17e eeuw door naar schilderkunst te kijken?
Bronnenonderzoek
Hoofdvaardigheid bronnenonderzoek
Met bronnenonderzoek leren leerlingen kritisch denken. Door bronnen op betrouwbaarheid, bruikbaarheid en representativiteit te onderzoeken, leren ze informatie op waarde schatten en oordelen over actuele en historische gebeurtenissen.
Kenmerkend aspecten
- burgerlijk bestuur en stedelijke cultuur in Nederland
- ontstaan van handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie
- slavenarbeid op plantages en de opkomst van het abolitionisme
- de wetenschappelijke revolutie.
Historische inhoud
- in de tijd plaatsen van tijdvak regenten en vorsten
- introductie sleutelbegrip: schilderkunst
- introductie: de Republiek
Vaardigheden
- in de tijd plaatsen
- kritisch denken: wat leer je over de 17e eeuw door naar schilderijen te kijken?
Leerdoelen
Dit weet ik straks
- Ik kan 17e-eeuwse schilderkunst onderscheiden van schilderkunst uit andere tijdvakken.
- Ik kan drie argumenten geven tegen de benaming van de 17e eeuw als ‘Gouden Eeuw’.
- Ik kan de tijd van regenten en vorsten invullen op een tijdbalk.
Optioneel:
- Ik kan uitleggen dat de Republiek in de 17e eeuw wat betreft de economie, cultuur, politiek en sociale verhoudingen bijzonder was. [hoort bij ‘Introductie de Republiek’]
- Ik kan 17e-eeuwse schilderkunst sorteren op onderwerp. [hoort bij ‘Werkvorm: Schilderijen placemat’]
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Wie zijn Marten en Oopjen en wat is hun relatie met de rijkdom en handelsgeest van de 17e eeuw in Holland?
Voorbereiding:
- rijkdom en handelsgeest in de 17e eeuw
- bruikbaarheid van bronnen
Missie: onderzoek hoe de families van Marten en Oopjen aan hun geld kwamen
Resultaat: mate van interesse in de schilderijen van Marten en Oopjen
Waarom? Door naar oude kunst te kijken leer je over het leven van vroeger. De meeste kunst hangt in musea, maar soms bij mensen thuis. Wat vind jij? Moet die voor iedereen te bezichtigen zijn?
Historische inhoud
- de relatie tussen Marten en Oopjen en handelskapitalisme en wereldeconomie
Vaardigheden
- bruikbaarheid bronnen
- oorzaak en gevolg
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan drie oorzaken noemen voor de groei van de economie van de Republiek in de 17e eeuw.
- Ik kan het verband uitleggen tussen handelskapitalisme en de VOC en de WIC.
- Ik kan uitleggen wat de relatie is tussen rijke burgers en de hoge productie van schilderijen in de Republiek in de 17e eeuw.
- Ik kan met voorbeelden duidelijk maken dat de welvaart in de Republiek ongelijk was verdeeld.
Dit kan ik straks:
- Ik kan een beschrijving geven van het leven van de personen Marten en Oopjen.
- Ik kan Marten en Oopjen koppelen aan de rijkdom en handelsgeest van de Republiek in de 17e eeuw.
- Ik kan bronnen selecteren op bruikbaarheid.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Wat is de waarde van Marten en Oopjen in vergelijking met andere Hollandse meesters?
Voorbereiding:
- Rembrandt, een echte Hollandse meester
- de waarde inschatten van schilderkunst
Missie: bepaal hoeveel de schilderijen Marten en Oopjen waard zijn
Resultaat: mate van interesse in de schilderijen van Marten en Oopjen
Waarom? Kunstwerken worden voor grote bedragen verkocht. Het is goed om na te denken over waarom dat zo is. Wat leer je daarmee over het verleden en nu? En wat doet die waarde van een schilderij met jouw oordeel over een schilderij? Wordt die mooier of interessanter?
Historische inhoud
- Hollandse meesters en de waarde van schilderkunst
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan uitleggen wat de relatie is tussen de kopers van schilderkunst en het ontstaan van nieuwe genres in de schilderkunst van de Republiek in de 17e eeuw.
- Ik kan schilderkunst van Hollandse meesters uit de 17e eeuw analyseren en daarbij ingaan op genres, schilderstijlen en schildertechnieken.
Dit kan ik straks:
- Ik kan (schilderkunst van) Rembrandt als voorbeeld van een 17e-eeuwse Hollandse meester analyseren.
- Ik kan de waarde schatten van schilderijen uit de 17e eeuw op basis van de factoren kunstenaar, stijl, techniek, zeldzaamheid en genre.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Zijn Marten en Oopjen voorbeelden van macht in vergelijking met andere mensen op portretten uit de 17e eeuw?
Voorbereiding:
- politiek en bestuur in de tijd van Marten en Oopjen
- informatie uit bronnen halen
Missie: bepaal hoeveel macht de geportretteerden hebben
Resultaat: mate van interesse in de schilderijen van Marten en Oopjen
Waarom? Door de macht van historische personen te bestuderen, leer je over hoe mensen macht kunnen uitoefenen. Ook kan je nadenken over wie over jou macht heeft en welke macht jezelf hebt. En door historische portretten te onderzoeken, leer je beeldvorming toen en nu. Hoe laat iemand zich afbeelden en wat zegt dat over (de macht van) die persoon.
Historische inhoud
- macht en status in de Republiek
Vaardigheden
- ongeschreven bronnen
- geschreven bronnen
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan het bestuur van de Republiek op hoofdlijnen beschrijven.
- Ik kan het bestuur van steden in de Republiek op hoofdlijnen beschrijven.
- Ik kan een voorbeeld geven van een taak van de Gewestelijke Staten, Staten-Generaal, stadhouder en raadpensionaris van Holland.
- Ik kan een voorbeeld geven van een machtsstrijd in het bestuur van de Republiek in de 17e eeuw.
Dit kan ik straks:
- Ik kan aan de hand van portretten met toelichting mensen uit de Republiek in de 17e eeuw op volgorde van hoeveelheid macht leggen.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Kunnen Marten en Oopjen in verband gebracht worden met slavernij?
Voorbereiding:
- slavernij in de 17e eeuw
- hoe beargumenteer je je standpunt
Missie: bepaal hoe Marten en Oopjen in verband gebracht kunnen worden met slavernij
Resultaat: mate van interesse in de schilderijen van Marten en Oopjen
Waarom? Door over de slavenhandel te leren, weet je dat de gevolgen nog steeds actueel zijn. Het is belangrijk je te beseffen dat mensen op verschillende manieren naar de 17e eeuw kijken. Niet voor iedereen was dit een ‘gouden’ tijd. Mensen zijn uitgebuit voor de grote rijkdom die behaald is.
Historische inhoud
- het 17e-eeuwse Hollandse slavernijverleden en de relatie met Marten en Oopjen
Vaardigheden
- argumenteren volgens de AUB-methode
- multiperspectiviteit
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan de relatie uitleggen tussen de kolonisatie van Amerika en de ontwikkeling van de trans-Atlantische slavenhandel.
- Ik kan op hoofdlijnen uitleggen hoe slavernij een onderdeel was van de driehoekshandel en het Europees handelskapitalisme.
- Ik kan de relatie beschrijven tussen slavernij en de handelscompagnieën VOC en WIC.
- Ik kan met twee voorbeelden beschrijven hoe de trans-Atlantische slavenhandel bijdroeg aan de welvaart van de Republiek.
Dit kan ik straks:
- Ik kan een argument voor of tegen de aankoop van Marten en Oopjen geven in relatie tot het slavernijverleden van Nederland.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Zijn Marten en Opojen het symbool van de 17e eeuw en moeten we ze kopen of niet kopen?
Voorbereiding:
Missie: presentatie maken van advies
Resultaat: stemmen over advies
Vaardigheden
- adviseren
- kritisch denken: wat leer je over de 17e eeuw door naar schilderijen te kijken?
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik weet hoe ik advies geef.
Dit kan ik straks:
- Ik kan een beargumenteerd advies geven over het wel of niet aanschaffen van Marten en Oopjen.
- Ik kan mijn advies gestructureerd opbouwen (inleiding, kern, slot) en er een presentatie van maken.
Historische inhoud
- slavernij door de eeuwen heen
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan voorbeelden van slavernij noemen uit vijf verschillende tijdvakken.
- Ik kan op hoofdlijnen beschrijven wat er verstaan wordt onder slavernij en daarbij ingaan op de (gedwongen) werkzaamheden van een slaafgemaakte.
- Ik kan vanuit de geschiedenis voorbeelden geven van argumenten voor en tegen slavernij.
- Ik kan de ontwikkeling van slavernij in Afrika door de eeuwen heen beschrijven en daarbij ingaan op de rol van Afrikanen, Arabieren en Europeanen.
- Ik kan slavernij in Amerika en Azië met elkaar vergelijken en daarbij ingaan op een overeenkomst en een verschil.
Dit kan ik straks:
- Ik kan de ontwikkeling van slavernij van prehistorie tot nu plaatsen op een tijdlijn.
- Ik kan verklaren waarom in Nederland op 1 juli Keti Koti wordt gevierd.
Historische inhoud
- het nieuwe denken over wetenschap, nieuwe ontdekkingen en de gevolgen
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan de ontwikkelingen beschrijven die bijdroegen aan het ontstaan van de wetenschappelijke revolutie.
- Ik kan de drie kenmerken van de wetenschappelijke methode uitleggen.
- Ik kan voorbeelden geven van uitvindingen en ontdekkingen uit de tijd van de wetenschappelijke revolutie.
- Ik kan voorbeelden geven van hoe wetenschappelijke ontdekkingen verspreid werden.
Bepalen of de Franse Revolutie zin heeft gehad door inleven in ooggetuige
Uitdaging:
In deze module kruipen leerlingen in de huid van een persoon die de Franse Revolutie meemaakt. Ze verwerken hun ervaringen in hun ‘Revolutie journal’ en blikken terug: heeft de revolutie zin gehad?
Revolutie
Sleutelbegrip: revolutie
Wat kunnen we leren over revoluties door in te leven in de ervaringen van een ooggetuige?
Inleven
Hoofdvaardigheid: inleven
Door zich in te leven in een andere tijd en plaats, leren leerlingen kritisch denken. Ze kunnen het perspectief van een ander innemen, nadenken over hoe opvattingen, handelingen en beslissingen van henzelf en anderen tot stand komen.
Kenmerkende aspecten
- het streven van vorsten naar absolute macht
- het denken over staat en maatschappij in de Verlichting
- het streven naar grondrechten en naar politieke invloed van de burgerij in de Franse en Bataafse Revolutie
Historische inhoud
- in de tijd plaatsen van tijdvak pruiken en revoluties
- introductie sleutelbegrip: revolutie
- introductie: de Verlichting
Vaardigheden
- in de tijd plaatsen
- kritisch denken: wat betekent een revolutie voor mij?
Leerdoelen
Dit weet ik straks
- Ik kan een definitie geven van het begrip revolutie.
- Ik kan met een voorbeeld uitleggen waardoor een revolutie kan ontstaan.
- Ik kan een voorbeeld geven van een cultureel-mentale, economische, politiek-bestuurlijke en een sociale revolutie.
- Ik kan de tijd van pruiken en revoluties plaatsen op een tijdbalk.
Optioneel:
- Ik kan de belangrijkste ideeën van Voltaire, Rousseau, Montesquieu, Smith en Diderot beschrijven.
- Ik kan van deze verlichte ideeën een voorbeeld geven in mijn eigen leven.
- Ik kan een voorbeeld geven van hoe verlichte ideeën zich verspreidden onder de Franse rijke burgerij.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Wie ben jij in de Franse Revolutie?
Voorbereiding:
- macht van de Franse koning in de 18e eeuw
- welke standen waren er in Frankrijk in de 18e eeuw
- hoe zagen de inwoners van Frankrijk er in de 18e eeuw uit
Missie: creëer een historisch personage op basis van 3 persoonskaarten
Resultaat: historisch personage en ingevulde revolutiemeter (mate van vrijheid, gelijkheid en broederschap die je ervaart)
Waarom? Het is moeilijk om naar het verleden te kijken zonder je moderne opvattingen en gevoelens. Door je in te leven in een historisch personage helpt je beter te begrijpen waarom iets gebeurde, maar ook waarom nu iets gebeurt.
Historische inhoud
- absolutisme
- standenmaatschappij
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan in eigen woorden beschrijven wat absolutisme is.
- Ik kan uitleggen waarom de Franse koning Lodewijk XVI een absoluut vorst was.
- Ik kan beschrijven wat de 18e-eeuwse Franse standenmaatschappij inhield.
- Ik kan uitleggen hoe de standenmaatschappij leidde tot ongelijkheid en een ongelijke verdeling van vrijheid in Frankrijk in de 18e eeuw.
Dit kan ik straks:
- Ik kan me inleven in een Frans personage uit de 18e eeuw door het uiterlijk van mijn personage te ontwerpen.
- Ik kan me voorstellen in wat voor soort huis mijn personage woonde.
- Ik kan bepalen hoe mijn personage zich voelt ten aanzien van de waarden vrijheid, gelijkheid en broederschap.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Wat doe jij in de beginfase van de Franse Revolutie als de koning vlucht?
Voorbereiding:
- uitbraak Franse Revolutie
- inleven: wat zou jij doen
Missie: bepaal of je de koning helpt of verraadt
Resultaat: ingevulde revolutiemeter (mate van vrijheid, gelijkheid en broederschap die je ervaart)
Waarom? Van de Franse Revolutie kan je leren dat als mensen zich organiseren, zoals in de Nationale Vergadering, ze veel kunnen bereiken. Ook weet je dat grote verschillen tussen arm en rijk kunnen leiden tot opstand, toen en nu.
Historische inhoud
- beginfase Franse Revolutie tot de vlucht van de koning in 1791
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan de gebeurtenissen van de Franse Revolutie tussen 1789 en 1791 beschrijven en chronologisch ordenen.
- Ik kan het ontstaan van de Franse Revolutie verklaren door een cultureel-mentale, economische, politiek-bestuurlijke en een sociale oorzaak te beschrijven.
- Ik kan uitleggen waardoor de Franse koning Lodewijk XVI vluchtte en hoe die vlucht verliep.
Dit kan ik straks:
- Ik kan me inleven in mijn historische personage door te reageren op de vlucht van Lodewijk XVI.
- Ik kan bepalen hoe mijn personage zich voelt ten aanzien van de waarden vrijheid, gelijkheid en broederschap.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Wat denk en voel jij als de leider van de radicalen Robespierre wordt onthoofd?
Voorbereiding:
- Terreur!
- inleven: wat denk en voel jij?
Missie: bepaal of je meejuicht of niet bij de onthoofding van Robespierre
Resultaat: ingevulde revolutiemeter (mate van vrijheid, gelijkheid en broederschap die je ervaart)
Waarom? Van de Franse Revolutie kan je leren dat mensen op verschillende manieren verandering willen bereiken. Zo zetten mensen zich ook verschillend in ten aanzien van klimaatverandering. Moet die verandering snel en in één keer of juist langzaam in kleine stappen?
Historische inhoud
- fase van Terreur tot de onthoofding van Robespierre (1794)
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan de belangrijkste oorzaken en gevolgen van de periode van Terreur beschrijven.
- Ik kan het verband tussen de Franse Revolutie en de opkomst van de periode van Terreur uitleggen.
Dit kan ik straks:
- Ik kan me inleven in de gedachten en gevoelens van mijn historische personage over de onthoofding van Robespierre en deze gedachten en gevoelens verklaren.
- Ik kan de gedachten en gevoelens van mijn historische personage over de onthoofding van Robespierre opschrijven.
- Ik kan bepalen hoe mijn personage zich voelt ten aanzien van de waarden vrijheid, gelijkheid en broederschap.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Wil jij het Directoire of Napoleon?
Voorbereiding:
- het Directoire in de problemen
- inleven: wat wil jij?
Missie: bepaal wat jij wil: het Directoire of Napoleon
Resultaat: ingevulde revolutiemeter (mate van vrijheid, gelijkheid en broederschap die je ervaart)
Waarom? Door te leren over de staatsgreep van Napoleon, een heel populaire persoon in zijn tijd, kan je nadenken of een staatsgreep een rechtmatige manier is om aan de macht te komen.
Historische inhoud
- fase van orde en herstel onder het Directoire tot de plannen voor een staatsgreep van Napoleon (1799)
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan beschrijven hoe het Directoire functioneerde.
- Ik kan beschrijven hoe het Consulaat functioneerde.
- Ik kan verklaren waarom Napoleon Bonaparte en zijn plannen voor het Consulaat de steun van het Franse volk kregen.
Dit kan ik straks:
- Ik kan me inleven in mijn historisch personage door bij het maken van een keuze, argumenten te ordenen volgens de weegschaalmethode.
- Ik kan me inleven in mijn historisch personage door te bepalen welke regering het best bij hem of haar past.
- Ik kan bepalen hoe mijn personage zich voelt ten aanzien van de waarden vrijheid, gelijkheid en broederschap.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Als je terugblikt op de Franse Revolutie: wat heb je ervaren en heeft de revolutie zin gehad?
Missie: blik terug en deel je ervaringen, heeft de Franse Revolutie zin gehad?
Resultaat: ingevulde ‘Revolutie journal’ en ‘Terugblikformulier’
Historische inhoud
- tijd van het Consulaat tot de kroning van Napoleon tot keizer (1804)
Vaardigheden
- inleven
- multiperspectiviteit
- kritisch denken: wat betekent een revolutie voor mij?
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan uitleggen waarom 1799 gezien wordt als het einde van de Franse Revolutie.
Dit kan ik straks:
- Ik kan me inleven in mijn personage en dat van medeleerlingen door de ervaringen van onze personages met de waarden vrijheid, gelijkheid en broederschap te delen en te vergelijken.
- Ik kan terugblikken op de Franse Revolutie waarin ik vertel over de ervaringen van mijn personage.
Historische inhoud
- Amerikaanse, Haïtiaanse en Bataafse Revolutie
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan het verband uitleggen tussen de ideeën van verlichte denkers en de democratische revoluties in de 18e eeuw.
- Ik kan in het kort beschrijven hoe de Amerikaanse, Haïtiaanse en Bataafse revoluties verliepen en welke belangen de revolutionairen hadden.
- Ik kan uitleggen in hoeverre de democratische revoluties in de 18e eeuw wel en niet succesvol waren.
Idealist kiezen die met zijn ideeën het beste bijdraagt aan vooruitgang in de 19e eeuw.
Uitdaging:
In deze module voeren leerlingen campagne voor een idealist die qua ideeën bij hen past. Ze duiken in de grote problemen van de 19e eeuw, bedenken daarvoor oplossingen en houden verkiezingen voor hun kandidaat. Welke kandidaat zorgt voor vooruitgang?
Vooruitgang
Sleutelbegrip: vooruitgang
Wat kunnen we leren over vooruitgang door onderzoek naar oplossingen voor problemen in de 19e eeuw?
Verandering en continuïteit (inhoudelijk)
Hoofdvaardigheid: verandering en continuïteit (inhoudelijk)
Door inzicht in verandering en continuïteit tussen en binnen tijdvakken leren leerlingen kritisch denken. Ze zijn in staat te oordelen over actuele en historische ontwikkelingen en gebeurtenissen.
Kenmerkende aspecten
- de Industriële Revolutie en de opkomst van emancipatiebewegingen
- het moderne imperialisme
- het ontstaan van een parlementair stelsel en de toename van volksinvloed
- de politiek- maatschappelijke stromingen nationalisme, liberalisme en socialisme
Historische inhoud
- in de tijd plaatsen van tijdvak burgers en stoommachines
- introductie sleutelbegrip: vooruitgang
- introductie: de Industriële Revolutie
Vaardigheden
- in de tijd plaatsen
- gevolgen
- kritisch denken: wat betekent vooruitgang voor mij?
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan uitleggen wat het sleutelbegrip ‘vooruitgang’ betekent en hierbij historische voorbeelden geven.
- Ik kan uitleggen waarom mensen verschillende ideeën hebben over vooruitgang en hierbij voorbeelden geven.
- Ik kan de tijd van burgers en stoommachines plaatsen op een tijdbalk.
Optioneel:
- Ik kan uitleggen wat de Industriële Revolutie is en door welke oorzaken die ontstond.
- Ik kan de gevolgen van de Industriële Revolutie beschrijven aan de hand van voorbeelden.
- Ik kan uitleggen waarom de Industriële Revolutie in Nederland later begon dan in Engeland.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Welke 19e-eeuwse idealist past bij mij en wat wil de doelgroep voor wie hij opkomt?
Voorbereiding:
- doe de persoonlijkheidstest
- van standen naar klassen
- hoe maak je een goede slogan
Missie: maak een portret, slogan en campagneposter voor jouw idealist
Resultaat: campagneposter en keuze grootste opponent
Waarom? Door te leren over de 19e eeuw en geloof in dat mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun ‘vooruitgang’, leer je kijken naar onze moderne samenleving. Kun je door hard werken altijd succes bereiken? Politici zetten zich nu in voor kansengelijkheid. Is dat volgens jou de volgende stap in vooruitgang?
Historische inhoud
- gevolgen Industriële Revolutie
- ontstaan klassensamenleving
- verschillende idealen en idealisten
Vaardigheden
- overeenkomsten en verschillen
- geschreven bronnen
- presentatie maken (poster)
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan de verschillen en overeenkomsten tussen de standensamenleving van de 18e eeuw en de klassensamenleving van de 19e eeuw beschrijven.
- Ik kan uitleggen wat een klassensamenleving is en voorbeelden geven van groepen uit elke sociale klasse.
- Ik kan de idealen en belangen van verschillende groepen in de samenleving van de 19e eeuw beschrijven.
Dit kan ik straks:
- Ik kan een slogan maken die de idealen van een idealist en zijn doelgroep samenvat.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Hoe moet het armoedeprobleem volgens jouw idealist opgelost worden?
Voorbereiding:
- wat is armoede
- hoe leefden de arbeiders in de 19e eeuw
- hoe maak je een droomspeech
Missie: maak een speech voor jouw idealist over de oplossing van het armoedeprobleem
Resultaat: speech geven en ‘Aantekeningenblad’ invullen over speech opponent
Waarom? De Industriële Revolutie zorgde voor veel welvaart in West-Europa, maar dat heeft nare gevolgen voor het klimaat in de wereld. Veel mensen vinden dat Europese landen verplicht zijn andere landen te helpen in de strijd tegen klimaatverandering. Vind jij ook dat op basis van de geschiedenis een land schuld heeft en ergens toe verplicht is?
Historische inhoud
- armoede
- leefomstandigheden 19e eeuw (platteland versus steden)
Vaardigheden
- speech schrijven
- spreken voor publiek
- overeenkomsten en verschillen
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan verschillende soorten armoede beschrijven en de armoede van de 19e eeuw vergelijken met die van nu.
- Ik kan de leefomstandigheden in de 19e eeuw op het platteland en in de steden beschrijven en
vergelijken.
- Ik kan de gevolgen van de leefomstandigheden van arbeiders op hun leven beschrijven.
Dit kan ik straks:
- Ik kan in een korte speech een politieke boodschap onderbouwen met argumenten.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Hoe moet het probleem rondom kinderarbeid volgens jouw idealist opgelost worden?
Voorbereiding:
- werkomstandigheden 19e eeuw
- kinderarbeid
- hoe schrijf je een goede reactie
Missie: schrijf een reactie voor jullie idealist
Resultaat: reactie lezen van grootste opponent en ‘Aantekeningenblad Reactie’ invullen.
Waarom? Door te leren over werkomstandigheden in de 19e eeuw weet je welke slecht voor een mens zijn, zoals kinderarbeid, te weinig licht en te veel uren op een dag werken. Slechte werkomstandigheden zijn er nog steeds. Producten die jij koopt of hebt, zijn vaak goedkoop omdat ze in landen gemaakt zijn waarin arbeiders niet beschermd worden.
Historische inhoud
- werkomstandigheden en kinderarbeid in de 19e eeuw
Vaardigheden
- schrijven van een reactie
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan met voorbeelden uitleggen dat werkomstandigheden voor arbeiders in de 19e eeuw slecht waren.
- Ik kan uitleggen wat het (industrieel) kapitalisme is en welke gevolgen dit had voor de
werkomstandigheden van de arbeiders.
- Ik kan uitleggen hoe kinderarbeid in Nederland langzaam verdween.
Dit kan ik straks:
- Ik kan een reactie schrijven op basis van idealen.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Hoe moet de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen volgens jouw idealist opgelost worden?
Voorbereiding:
- vrouwenrechten in de 19e eeuw en feminisme
- hoe maak je een spotprent
Missie: maak een spotprent van het standpunt van jullie idealist
Resultaat: presentatie spotprent en analyse spotprent opponent
Waarom? De geschiedenis kan een inspiratiebron zijn voor mensen die strijden voor gelijke rechten, zoals de feministen in de 19e eeuw. Zij hadden de moed om tegen de normen en waarden van hun tijd in te gaan. Ook vrouwen van nu doen dat, zoals de MeToo-beweging.
Historische inhoud
- vrouwenrechten en feminisme in de 19e eeuw
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan de positie van vrouwen in de 19e eeuw beschrijven.
- Ik kan de idealen van de feministen beschrijven.
- Ik kan drie feministes benoemen en beschrijven wat ze deden voor meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Dit kan ik straks:
- Ik kan een spotprent maken.
Onderzoeksvraag en lesopbouw
Onderzoeksvraag:
Welke partij zorgt voor de meeste vooruitgang en komt als winnaar uit de verkiezingsstrijd?
Missie: vorm een politieke partij met een ander campagneteam, maak een programmablad en richt jullie verkiezingskraam in
Resultaat: verkiezingsuitslag
Historische inhoud
- ontstaan politieke partijen
- verzuiling
Vaardigheden
- argumenteren volgens de AUB-methode
- multiperspectiviteit
- kritisch denken: standpunt (her)overwegen
- kritisch denken: wat betekent vooruitgang voor mij?
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- n.v.t.
Dit kan ik straks:
- Ik kan met partijgenoten een partijprogramma opstellen.
- Ik kan met partijgenoten een verkiezingskraam inrichten om kiezers te trekken.
Optioneel:
- Ik kan voor een publiek spreken en debatteren over een stelling.
Leerdoelen
Dit weet ik straks:
- Ik kan uitleggen dat het modern imperialisme verband hield met de Industriële Revolutie.
- Ik kan de gevolgen van modern imperialisme voor Brits-Indië, Nederlands-Indië en het Belgische Congo Vrijstaat uitleggen met een voorbeeld.
- Ik kan met een voorbeeld uitleggen waarom in onze huidige tijd landen de strijd om grondstoffen voeren.
