Blink Wereld
Gratis proeflicentie?
Probeer drie maanden gratis en vrijblijvend Blink Wereld uit. Inclusief zichtzending!
Al een Blink-account? Log hier in.
Burgerschap in het basisonderwijs
Burgerschap is een van de basisvaardigheden. Met burgerschapsonderwijs breng je kinderen de competenties bij die ze nodig hebben om deel te nemen aan onze samenleving, nu en later. Jouw school fungeert hierbij ook als een veilige ontmoetings- en oefenplaats. Met de methode Blink Wereld geef je je leerlingen een stevige basis.
Wil jij burgerschapsonderwijs op jouw school versterken? Hieronder lees je meer over burgerschap in het basisonderwijs, wat er van scholen wordt verwacht en hoe je aan burgerschapsdoelen werkt met Blink Wereld.
Wat zijn basisvaardigheden burgerschap?
Basisvaardigheden burgerschap gaat over de kennis, houding en vaardigheden van leerlingen in het sociale en maatschappelijke domein. Dit is bijvoorbeeld kennis over het functioneren van de Nederlandse democratie en de daarbij behorende waarden van vrijheid, gelijkheid en solidariteit.
Sinds 2021 is er een nieuwe wet van kracht, die stelt dat scholen actief burgerschap en sociale cohesie moeten bevorderen.
De school is de ideale plek waar kinderen op een veilige manier leren respectvol met elkaar en met elkaars ideeën om te gaan. Binnen de school moet veiligheid en ruimte zijn, zodat deze kan dienen als ontmoetings- en oefenplaats voor goed burgerschap.
Daarnaast is de school een veilige plek om in aanraking te komen met bredere maatschappelijke burgerschapsthema’s, zoals duurzaamheid, diversiteit en technologie.
Wat is burgerschapsonderwijs en waarom is het belangrijk?
Door goed burgerschapsonderwijs leren kinderen om op basis van eigen idealen, maatschappelijke waarden en normen actief deel te nemen in een democratische en diverse samenleving.
Lees hier onze visie op burgerschap
Scholen hebben veel ruimte om zelf inhoud en vorm te geven aan burgerschapsonderwijs, maar er zijn een aantal centrale spelregels. De wet schrijft voor dat scholen een heldere visie moeten hebben op burgerschapsonderwijs. Ook moeten zij inzicht hebben in hoe dit samenhangt met het schoolbeleid:
- Concrete burgerschapsdoelen moeten in het schoolbeleid zijn verwoord;
- Er moet een leerplan zijn opgesteld;
- De resultaten moeten worden bijgehouden.
Het is belangrijk om, naast het gebruik van goed lesmateriaal, een schoolse context te creëren waarin leerlingen zichzelf kunnen zijn en waarin ze de ruimte hebben om kennis te maken met de samenleving en verschillen in normen, waarden en omgangsvormen.
Hoe organiseer ik mijn burgerschapsonderwijs?
Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een open klasklimaat met ruimte voor discussie en een positieve omgang met (sociale, religieuze, culturele en seksuele) verschillen bevorderlijk is voor goed burgerschapsonderwijs. Het materiaal van Blink Wereld leent zich erg goed voor het stevig te integreren van burgerschap in je school.
Blink Wereld biedt jouw school een complete leerlijn wereldoriëntatie voor groep 1 t/m 8. Burgerschapsdoelen maken integraal onderdeel uit van de methode, voor alle klassen. Burgerschapscompetenties (kennis, vaardigheden en houding) worden in samenhang aangeboden met de inhouden van de vakgebieden Mens en Natuur en Mens en Maatschappij.
Heb je hulp nodig bij een schoolbrede visie op burgerschap of het organiseren van goed burgerschapsonderwijs binnen jouw school? We bieden twee verdiepingsbijeenkomsten aan over burgerschap:
- Bli(n)k op Burgerschap: van wettelijke opdracht naar burgerschapsonderwijs in jouw klas.
- Burgerschapsvaardig: een oefenplaats waarin leerkrachtvaardigheden rondom burgerschapsonderwijs in jouw klas centraal staan.
Je kunt ook altijd contact met ons opnemen.
Blink Wereld: complete leerlijn burgerschap voor groep 1 t/m 8
Met Blink Wereld werk je schoolbreed thematisch aan burgerschap in de klas.
Hoe dit werkt? Met behulp van de rijke thema’s worden kinderen uitgedaagd om verbanden te leggen tussen hun eigen leefwereld en grotere maatschappelijke vraagstukken, zoals duurzaamheid, globalisering of technologische ontwikkelingen. Zo doen ze kennis en vaardigheden op én worden ze gestimuleerd om eigen opvattingen te ontwikkelen met een nieuwsgierige en open houding.
Bijvoorbeeld:
- Groep 1-2: in het thema Onze buurt kruipen kleuters in de rol van buurtspeurder en gaan ze op ontdekkingstocht in de buurt. Ze leren over de bijzondere dingen die ze tegenkomen in de natuur. Ze denken na over wat ze belangrijk vinden aan hun eigen leefomgeving en leren hierbij rekening te houden met anderen.
- Groep 3-4: in het thema Hallo wereld leren de kinderen over verschillende culturen, tradities en gewoontes aan de hand van verjaardagsvieringen, eetgewoontes, begroetingen en spelletjes uit verschillende werelddelen. Ze vergelijken hun eigen thuiscultuur, gewoontes en rituelen met die van een ander.
- Groep 5-6: in het thema Klimaatkenners leren kinderen over het weer en het klimaat. Ze leren over verschillende klimaten en welke invloed het Nederlandse klimaat heeft op hun dagelijks leven. Ze leren over klimaatverandering en de gevolgen daarvan voor mens, dier en natuur. En ze onderzoeken en bedenken zelf oplossingen voor een klimaatprobleem en presenteren deze aan anderen.
- Groep 7-8: In het thema Oorlog en vrede onderzoeken de kinderen conflicten van vroeger en nu. Ze leren over de basiswaarden van vrijheid, gelijkheid en solidariteit van de democratische rechtstaat en de totstandkoming en handhaving van regels in Nederland en Europa. Vervolgens gaan ze in de Kindervredesraad zelf aan de slag met een maatschappelijk conflict: ze denken na over een oplossing voor het conflict, denken na over betrokken partijen en standpunten en kiezen gezamenlijk voor de beste oplossing.
Wil je de methode drie maanden gratis uitproberen met je klas? Vraag een gratis proeflicentie en zichtzending aan.
Burgerschapsdoelen in Blink Wereld
Ben je benieuwd hoe burgerschapsdoelen zijn verwerkt in de methode Blink Wereld? Download dan hieronder de leerdoelenoverzichten voor groep 1 t/m 8.
Om de burgerschapsdoelen voor leraren overzichtelijk in kaart te brengen, hebben we hierin onderscheid gemaakt tussen de vier sociale taken (burgerschapsdomeinen) die kinderen als burger in onze samenleving moeten kunnen vervullen:
- Democratisch handelen
- Maatschappelijk verantwoord handelen
- Omgaan met conflicten
- Omgaan met verschillen
Leerdoelenoverzichten burgerschap
In deze leerdoelenoverzichten van Blink Wereld vind je een concrete uitwerking van de burgerschapsdoelen die terugkomen in de thema’s en lessen voor groep 1 t/m 8.
Ook met Blink Lezen werk je aan burgerschap. In deze leesmethode komen dezelfde maatschappelijke thema’s uit Blink Wereld aan bod. Door langere tijd binnen hetzelfde thema te werken gaan de onderwerpen nog meer leven bij kinderen, dit draagt door de maatschappelijke relevantie van de thema’s bij aan jullie burgerschapsonderwijs. In het leerdoelenoverzicht lees je hoe de burgerschapsdoelen terugkomen in de lessen.
Nieuwe kerndoelen burgerschap
Van scholen wordt verwacht dat zij actief bijdragen aan de ontwikkeling van burgerschap bij leerlingen. Om scholen hierbij te helpen, werkt SLO momenteel aan nieuwe kerndoelen op het gebied van burgerschap. Deze doelen gaan met name over burgerschapscompetenties die geïntegreerd worden in het schoolbrede curriculum.
Wij houden de ontwikkelingen rondom de nieuwe kerndoelen voor burgerschap nauwlettend in de gaten. Wanneer je werkt met Blink Wereld, voldoe je altijd aan de wettelijke eisen en de actuele kerndoelen van wereldoriëntatie en basisvaardigheden burgerschap.
Aanvullend lesmateriaal voor burgerschap in de les
Naast de rijke thema’s van Blink Wereld, krijg je ook toegang tot aanvullend lesmateriaal waarin burgerschap een belangrijke rol speelt:
- Filmlessen: deze lessen verrijken en verdiepen de thema’s van Blink Wereld (bijvoorbeeld de filmles ‘Ayla, het tsunamimeisje’ bij het thema Aardse extremen).
- Specials: dit zijn lessen rondom actuele gebeurtenissen uit de wereld, die leerkrachten handvatten geven om belangrijke maatschappelijke en actuele onderwerpen te bespreken in de klas (bijvoorbeeld de special Black Lives Matter).
- Projectthema’s: dit zijn speciale vakoverstijgende thema’s van drie tot vijf lessen rond een boeiend, actueel onderwerp (bijvoorbeeld het projectthema Smart Life over Computional Thinking).
Onze visie op burgerschap
Burgerschap is overal om ons heen. In de klas, op het schoolplein, in de wijk en in onze samenleving. Op school leren kinderen zichzelf en hun eigen idealen kennen en ontdekken ze de normen en waarden van de wereld om zich heen. Daarnaast leren kinderen op welke manier zij zich verhouden tot de democratische en diverse samenleving door hier actief aan deel te nemen. Het is dus belangrijk om kinderen in aanraking te laten komen met vraagstukken uit de maatschappij, hen uit te dagen verbanden te leggen met hun eigen leefwereld en hierover in gesprek te gaan met elkaar in de klas. Hierbij is het opdoen van verschillende perspectieven heel belangrijk, want pas wanneer je een situatie van verschillende kanten kunt bekijken ben je in staat om vanuit een open houding de wereld te zien.
Burgerschap oefenen is vallen en opstaan. Dat oefenen doen we de hele dag en met elkaar. Denk maar eens aan het oplossen van een conflict op het schoolplein, met verschillende klasgenoten samenwerken aan een project of deelname aan maatschappelijke activiteiten. De school biedt veiligheid en ruimte zodat deze kan dienen als actieve oefenplaats voor goed burgerschap. Het is dus van belang om burgerschap niet incidenteel aan te bieden maar te integreren in het schoolbrede curriculum. We delen de samenleving immers ook niet op in hokjes. Juist omdat burgerschap een leergebied is dat overal op school zichtbaar en vindbaar onderdeel uitmaakt van de schoolcultuur, is integratie van burgerschapsdoelen dus erg logisch in een vakgebied als wereldoriëntatie. Want zonder kennis over de wereld hebben begrippen als democratie, globalisering, duurzaamheid en solidariteit minder betekenis. Kinderen doen dan niet alleen kennis op over de sociale, politieke en culturele systemen die onze samenleving vormgeven, maar leren ook hoe ze als actieve en betrokken burger kunnen bijdragen aan het creëren van een rechtvaardige, inclusieve en duurzame samenleving. Burgerschap betekent immers niet alleen dat kinderen in onze samenleving kunnen invoegen, burgerschap betekent ook dat kinderen onze wereld vormgeven.
